Ev İşlerinin Çocuklara Faydaları
Abigail Buren tarafından alıntılanan bir sözle başlayalım yazımıza: “Çocukların ayakları yere basmaya başladığı zaman, omuzlarına biraz sorumluluk yükleyin.” Günümüz çocukları çok meşgul ve aşırı programlı. Sanki bir şey daha eklemek imkansız gibi görünebilir, hatta ev işleri bile buna dahil. Günümüzde çocukların neden ev işi yapamadığı konusunda birçok tartışma var. Okulda tam gün geçiriyorlar, çeşitli okul sonrası etkinliklere katılıyorlar, akşam yemeği var ve büyük çocuklar için ödevler. Elbette çocukların yetişkinlere daha uygun olan görevleri yapmalarını beklemiyoruz, ancak ev işlerine yardım ederek katkıda bulunmak onlara zarar vermek yerine yardımcı olabilir.
Indiana Üniversitesi’nden Robert Billingham’a göre, “Ebeveynler çocukların aileye katkıda bulunduklarını hissettiren bir şekilde ev işlerini sunmalı.” Masa kurarak çocuklar başarılı olduklarını, önemli ve gereklilik hissettiklerini görürler, bu da özgüvenlerini artırır. Haftalık ev işleri çocuklara sorumluluk ve gelecekte önemli olacak öncelikleri belirleme gibi yaşam becerileri öğretir.
Diğer alışkanlıklara benzer şekilde, çocuklar günlük görevlere yardım etmeyi ne kadar erken öğrenirlerse, büyüdüklerinde devam etme olasılıkları o kadar yüksek olur. Başka bir deyişle, ne kadar erken o kadar iyi. Kediyi ya da köpeği beslemek gibi basit bir görev bile olsa. Sonuçta, yatak yapmak için yaklaşık 3 dakika, çamaşırı sepete koymak için 20 saniye ve bulaşıkları lavaboya koymak için bir dakikadan az zaman gereklidir. Çocuğunuzun muhtemelen profesyonel bir sporcu olarak büyümediği ama kesinlikle yatak yapma ve bulaşık yıkama gibi yaşam becerilerine ihtiyaç duyacağı bir gerçektir (sorumluluk ve katkı). Çocukların haftada yaklaşık 14 saatini televizyon izleyerek geçirdiğini düşündüğümüzde, birkaç adet yaşaına uygun ev işi makul görünmektedir.
Diğer bir uyarıysa ev işleri ceza olarak kullanılmamalıdır. Kısa vadede bu yöntem etkili olabilir ama bu etkiler kalıcı olmayacaktır. Bu yaklaşım çocuğa doğru olanı yapma duygusunu vermez. Sadece onları ev işlerini ve yardım etmeyi daha çok sevmelerine yol açar. Ev işleri, sonuç olarak bir amaç ve gurur kaynağı olarak kullanılmalıdır, ceza olarak değil.
Ev işleri çocuklara herkesin ev halkına katkıda bulunduğunu gösterir. Michigan Eyalet Üniversitesi Genişletme Servisi, çocuklarınızın doğal motivasyonlarını harekete geçirmenin ve diğer sıkıcı görevleri nasıl yapacaklarını göstermenin aşağıdaki önerilerini sunmaktadır:
1.Çocuklarla birlikte iş yapın. Küçük çocuklar belirli işleri nasıl yapacaklarını öğrenmelidir. Onlarla birlikte ev işi yapmak, onlara yardım etmenizi ve emeklerini takdir etmenizi sağlar.
2.Ev işleri için bir program veya rutin oluşturun. Bir işin rutini varsa, alışkanlık haline gelir. Bunu desteklemek için “ne zaman/o zaman” bir rutin belirleyin. Örneğin, “Okuldan sonra ceketini asmak için, o zaman bir atıştırmalık alabilirsin.” “Bulaşıkları bulaşık makinesine koyduğunda, sonra dışarı çıkıp oynayabilirsin.”
3.Ev işlerini yönetilebilir tutun. Çocuklar, 10–15 dakika gerektiren bir işi tekrarlamaya daha yatkındır. Eğlenceli müzik dinlerken 15 dakikada ne kadar temizlik yapabileceğinizi görmek için bir oyun haline getirin. Ev işleri, fazlalıklardan kurtulabilirseniz daha yönetilebilir hale gelebilir. Kıyafetleri zaten tıkanmış bir çekmeceye veya kitapların taştığı bir kitap rafına koymak, kitapları koymanın üstesinden gelmeyi zorlaştırabilir.
4.Daha zor sorunlar bulun. Çocuklar zorlanmayı sever. Kolay görevler sıkıcıdır ve çocuklar ilgilerini kaybederler. Eğer bir görevi öğrendilerse, ilgilerini çekmek için bir zorluk seviyesi ekleyin. Örneğin, köpeği beslemeyi öğrendilerse, onlardan köpeğe su vermelerini isteyin. Veya bulaşıkları lavaboda durulayıp bulaşık makinesine koymalarını veya temiz bulaşıkları kaldırmalarını isteyin (görevin yaşa uygun olmasını unutmayın).
Çocukların hiçbir şey yapmamaları iyi değildir. Çocuklarla çalışan lisanslı bir danışman olan Bruce Cameron, “Çocukların sorumlulukları olmadığında, sabırlarında azalma, hemen sinirlenme, uzun vadeli hedefler belirleme ve memnuniyetsizlik sorunları oluştuğunu.” söylüyor.
Harvard tarafından yapılan 75 yıllık bir araştırma, yaşamın erken dönemlerinde ileride sağlıklı olma ve iyi halde olmayı etkileyen faktörleri inceledi. Sonuçlar, ev işleri yapmayı öğrenen çocukların bağımsız yetişkinler haline geldiğini gösterdi. Ebeveynler olarak aşırı programlı olduğumuz için işleri kendi kendimize yapmak daha kolay olabilir. Ancak çocuklara kendi yollarında yapmalarına izin verin ve onlara bunun için teşekkür edin. Sonunda yaptıkları için gurur duyacaklar, kendilerini iyi hissedecekler ve belki de defalarca sormadan yardım teklif edeceklerdir.
Mary Poppins’in sözleriyle yazımısı bitirelim, “Yapılması gereken her işte, bir eğlence öğesi vardır!”
